Yüzme -
Teknikleri ve Yüzme İle İlgili Temel Bilgiler..
Yüzme sporu beden
gelişiminin temel sporlarından biridir. Tüm vücut kaslarının kullanıldığı
sporlardandır. Su direncine karşı yapılan bir spor olması nedeniyle kas
kuvvetine ve genel dirence önemli katkılarda bulunmaktadır.
Spor belli bir yaşam disiplini verir. Bu yaşam disiplinini en iyi sağlayan
sporlardan biri yüzme sporudur. Erken yaşlarda başlama olanağı olan birkaç
spordan biri olması ve insan doğasına uygunluğu nedeniyle yüzme sporu bu
disiplini sağlar. İnsan doğasının en kolay uyum sağladığı spor dalı olması
çok ileri yaşlara kadar uygulanabilecek spor olmasını sağlar. Yürümek kadar
doğal ve kolay bir spordur.
Sporda saldırganlığı azaltan ve yarış ortamında çok çalışanın başarılı
olması doğasını kabul ettiren bir spordur. Çalışmayan başarılı olamaz ve
daha çok çalışanın başarısını alkışlamak gerekir. Ondan daha başarılı olmak
için ondan daha fazla alışmak gerekliliğini kabul etmek gerekir. Birey
olarak kendine güveni ve başarabileceklerini önceden görmeyi sağlar.
Düzenli çalışmalar yüzme sporunda nerelere gelinebileceğini ve kişinin
sınırlarını ne kadar zorlayabileceğini ortaya koyar.
Başarılı olmak onu korumayı ve daha çok çalışmayı, başarısız olmak ise
yapılan hataları gözden geçirip ders alarak eksiklikleri gidermeyi ve
yeniden çalışmayı gerektirir. Yüzme sporu bu yaşam anlayışının en iyi
yaşandığı ortamdır.
Bağışıklık sistemini uyarması ve metabolizmanın düzenli çalışmasını
sağlaması kişileri hastalıklardan korumaya yönelik önemli katkılar sağlar.
Kuzey ülkelerinde yaşayanlar soğuk ortamlarda dirençlerini arttırmak için
soğuk sulara girmek alışkanlığı kazanmışlardır. Bu davranış onların dolaşım
sistemlerinde de düzenleyici etkiler yapmaktadır. Damar hastalıklarını
görülme sıklığını azaltır.
Spor amaçlı yüzme sporu ile uğraşmak için haftada iki ya da üç gün yüzme
sporuna bir saat zaman ayırmak yeterlidir. Bu süre karada yapılacak çalışma
öncesi gerdirme egzersizleri ile geliştirilebilir. Yüzme sporunda belli bir
mesafenin yüzülmesi hedeflenerek çalışmalara başlanmalı ancak nefes alış
veriş tekniği ve yüzme sitillerinin buna uyumu için eğitim alınmalıdır.
Temel yüzme eğitimi almayan kişilerin yüzme mesafesi uzadıkça yorulmaları
daha çabuk olacaktır. Su ile uyum içinde yapılan bir yüzme sporu hem ruhsal
dinginlik hem de beden gelişimi sağlayacaktır. Su direncine karşı yanlış
hareketler ise kişinin çabuk yorulmasına ve bu spora fazla devam edememesine
neden olacaktır.
Yüzme sporu bu sporla aktif uğraşanlar kadar sağlık için spor anlayışıyla
çalışanlarında düzenli ve sürekli uygulamasına gerek duyan bir spordur.
Öğrenmenin yaşı yoktur. İnsan doğası suda batmamayı ve hareket edebilmeyi
bilir. Bisiklete binmek gibi dengeye dayanan bir davranıştır. Çalışmalarla
geliştirilir, doğru hareketlerin yapılması ile hız ve direnç kazanılır.
Korku sadece yaşanan deneyimlerden kaynaklanır ve doğru hareketlerin
öğrenilmesi ile kolayca üstesinden gelinir.
Suda terleme olmasına karşın su ortamında vücuttan uzaklaşması kolaydır.
Yüzme sporu yapılan ortamın genel temizlik kurallarına dikkat edilirse en
temiz spor olma özelliği taşır. Çamur, toz ve vücut kirleri bu spor için var
olmayan kavramlardır. Bir bone ile saçların toplanması ve suya dökülmesinin
önlenmesi, suya girmeden önce duş alınarak deri üstünde var olan deri
döküntülerinin uzaklaştırılması kullanılan ortamın temizliğine katkı
sağlayacaktır.
Yüzme sporu çok küçük yaşlarda başlanabilen ve çok ileri yaşlara kadar
sürdürülebilen, sağlıklı zamanlarda yapılabildiği gibi sakatlık
iyileşmelerine de katkısı olabilen, engelli insanların kolaylıkla
yapabileceği bir temel spordur. Sağlık ve spor kavramlarının yan yana olduğu
tek spordur..
Yüzmenin
Faydaları
A- Kalp-dolaşım sistemi üzerine etkileri :
Antrenmanlar ile kalbin dakika volümünü arttırmak mümkündür. Bu artışın
gerçekleşmesi maximal ve submaximal yapılan yüklenmelerle mümkündür. Yapılan
araştırmalar kalbin dakika volümünü arttıran en iyi yolun submaximal (%70 ve
altı) yüklenmeler olduğunu ortaya koymuştur. Kalbin dakika volümünün artması,
dokuların oksijen ihtiyacının karşılanması bakımından çok önemlidir. Bu sebeple
orta ve uzun mesafe yüzücülerin bu özelliğini geliştirmeleri önemlidir.
Bilindiği gibi, kalbin dakika volümünün artması, öncelikle atım volümünün (her
atımda pompalanan kan miktarı) ve de kalp atım sayısının artırılması ile
olanaklıdır. Su içindeki yatay pozisyon, kalbin atım volümünün ayakta duruşa
oranla daha iyi olmasını sağlar. Çünkü, bu pozisyonda, kalbin kan ile doluşu
daha iyi olur. Su içinde, suyun kaldırma kuvveti yerçekimine karşı koyar. Bu
konumda kalp, kanı yer çekimine karşı atmak zorunluluğunda kalmaz. Ayrıca, suyun
kaldırma kuvvetinin yer çekimini karşılanması ve suyun alt ekstremitelere
uyguladığı hidrostatik basınç, havada dik durumda iken karşılaşılan "Kanın alt
ekstremitelerde toplanma eğilimini" elemine eder.
Diğer taraftan, su içinde kalp, ısı düzenlemesine yardım amacıyla deriye fazla
kan göndermek zorunda kalmaz. Bu kan çalışan kaslara aktarılır.
Özetlersek, yüzücülerdeki dolaşım diğer spor dallarındaki sporculara oranla
farklılıklar gösterir. Bu durum, su içindeki vücudun yatay pozisyonda olmasına
bağlıdır. Bu pozisyonda kalp kan ile tamamen dolar ve sonuçta kalbin tek bir
kasılışında daha fazla kan vücuda pompalanır.
• Düzenli antrenmanların kalp üzerine yaptığı olumlu etkiler şunlardır;
1. Antrenman ile kalp odacıklarının hacmi büyür. Kalp odacıklarının büyümesi ile
kalbin içine aldığı kan miktarı artarken, dakika volümü artar. İyi antrene
edilmiş sporcularda kalbin yük altında bir dakika içinde pompalandığı kan
miktarı 35-40 litreye kadar çıkabilmektedir.
2. Antrenman sonucunda, kalp kaslarında "hipertrofi" denilen gelişme,
kalınlaşma, kuvvetlenme meydana gelir. Bu gelişmelerle kalbin pompalandığı kan
daha güçlü bir şekilde organizmaya dağılır.
B- Yüzmenin solunum sistemleri üzerine etkileri :
Temel görevi, kana oksijen vermek ve kandaki karbondioksiti almak olan solunum
sistemi, ağızdan ve burun dan başlayarak akciğerde sonlanır. Ağızdan ve burundan
alınan hava "trakea" adı verilen ve havanın iletilmesini sağlayan boru yoluyla
akciğerlere gelir. Akciğerlere gelen ve akciğerlerin yapısında bulunan
"alvoel"lere (hava kesecikleri) yerleşe havada % 14-15 oksijen ve % 4.9-6.9
oranında karbondioksit vardır. Çevresi kılcal damarlarla sıkı bir şekilde
çevrilmiş ola alveollerle kılcal damarlar arasında gaz alış verişi olur. Gaz
değişimi difüzyonla meydana gelir.
Örneğin, vennler (toplar damar) içinde akciğerlere gelen karbondioksitten zengin
kan, akciğer yapısındaki alveol keselerine geçerken burada bulunan oksijen de
kana geçer.
Eritrosit içinde dokulara gelen oksijen il bağlanmış hemoglobin molekülü,
oksijenini aktif dokulara verir. Bu alışveriş ise aşağıdaki şekilde
belirtilmiştir. Antrenmanlar sırasında organizmanın oksijen gereksinimi artar.
Bu artışa paralel olarak, bu gereksinimi karşılayacak dolaşım ve solunum
sistemlerinin de bu duruma fizyolojik bir uyum göstermesi gerekir. Dokuların
oksijene olan gereksinimi arttıkça, solunum sisteminin organizmaya soktuğu
oksijen miktarı ve bu oksijeni dokulara taşıyacak olan dolaşım sisteminin
faaliyeti artar.
3- Yüzmenin Sinir sistemi üzerine etkileri :
Yüzme tüm vücudumuzu hareket ettirebildiğimiz bir spor olduğu için sinir
sistemine etki yapan en önemli spor dallarından biridir. Suyla ilgili tüm
çalışmalarda, sinir sitemimizdeki etkiler duyu organlarımızın devreye girmesiyle
gerçekleşmektedir. Burada duyu organlarımız ve sinir sistemimiz bir bütünlük
içersinde çalışmaktadır. Kısacası tüm yaşantımızda sinir sistemimizle, duyu
organlarımız iç içe çalışmakta olduğunu herkes bilmektedir.
Su içersinde yaptığınız her çalışmada suyla ilgili ayrı bir rehavet ve canlılık
hissetmeniz; sinir sisteminizi rahatladığını gösterir.
Yıkanırken olan rahatlama duygusu veya yüzerken egzersiz sonrası canlılığımızı
Sinir sistemimizin dinlenmesi sonucu ortaya çıkan unsurlardır. Yüzme ortamının
iyi olması, eğitmeninizin kalitesi ve ortamdaki mutluluğunuz da diğer faktörler
olarak Sinir sisteminizin dinlenmesine yardımcı unsurlardır.
Yüzme sonrası görülen rahatlamalarda insanlarda aşağıda sıraladığımız
davranışların geliştiği bilinmektedir;
- Kişinin kendine güveni artar,
- Korkusu yok olur,
- Yapacağı bir işe adaptasyonu daha kolaydır ve dikkati zor dağılır,
- Zor bir spor olan yüzme branşı, kişileri daha disipline eder, daha
programlıdırlar,
- Yüzme sporunu yapan kişiler normal yaşantılarında daha aktiftirler ve
başarılıdırlar,
